Warwick Ball’un Avrupa’daki Asya ve Batı’nın Şekillenişi adlı kitabı üzerine Elif Aslandoğdu’nun kaleme aldığı bu değerlendirme, akademik bir titizlikle hazırlanmış ve oldukça akıcı bir dil kullanılmış. Kitap, Batı tarih anlatısına alternatif bir perspektif sunması açısından dikkat çekici.
Değerlendirme, Ball’un Avrupa tarihini Araplar, Fenikeliler ve Doğu medeniyetlerinin katkılarıyla yeniden yorumlamaya çalıştığını ortaya koyuyor. Özellikle Fenikelilerin donanması ve alfabe üzerindeki etkileri, Avrupa’nın şekillenmesinde doğunun rolünü vurgulayan önemli detaylar arasında. Bu kısımların daha önce pek vurgulanmadığını fark etmek benim açımdan öğretici oldu.
Edward Said’in Oryantalizm yaklaşımına yapılan eleştiriler tartışmalı bir noktaya işaret ediyor. Yazarın eleştirisinin Said’in tüm Oryantalistleri aynı kefeye koyduğu iddiası üzerine kurulması, bazı okuyucular için ikna edici olmayabilir.
İslam’ın yayılışı ile ilgili olarak, Ball’un kılıçla yayılma algısına karşı geliştirdiği argümanlar objektif bir bakış sunuyor. Özellikle Türklerin barışçıl yollardan İslamiyet’e geçişi gibi örnekler, bu algının kırılmasına katkı sağlıyor.
Kadın figürlerin tarihsel süreçteki rollerine değinilmesi de oldukça dikkat çekici. Mavia gibi isimlerin öne çıkarılması, kadınların tarih sahnesindeki etkisini göstermesi açısından önemli bir katkı olarak değerlendirilebilir.
Kitabın kronolojik ilerlememesi ve içindekiler kısmındaki belirsizlik ise eserin takibini zorlaştıran yönlerinden biri. Bu durum, içerik hakkında okuyucunun zihninde net bir yapı oluşturmasını engelleyebilir.
Genel anlamda Ball’un anlaşılır dili, açıklayıcı örnekleri ve ele aldığı özgün konular, eserin geniş bir okuyucu kitlesine hitap etmesini sağlıyor. Kitap, Doğu’nun Avrupa medeniyetine etkisini sorgulamak isteyenler için değerli bir kaynak niteliğinde.
KAYNAKÇA
Aslandoğdu, Elif. “Warwick Ball. Avrupa’daki Asya ve Batı’nın Şekillenişi, Cilt 1, Arabistan’dan Öteye: Fenikeliler, Araplar ve Avrupa’nın Keşfi. Çev. Ahmet Aybars Çağlayan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2017.” ASD: Akademik Siyer Dergisi 1 (Ocak 2020), 174-178.